Fibromyalgie is een ziektetoestand die zich manifesteert in het bewegingsapparaat (spieren en pezen) en die gekenmerkt wordt door chronische, verspreid voorkomende pijn en spierstijfheid over het hele lichaam. Kenmerkend is ook de verhoogde drukpijn op een aantal specifieke punten van het lichaam.

Daarnaast zijn er nog een aantal nevenverschijnselen zoals:
- algemene vermoeidheid, futloosheid
- chronische hoofdpijn
- slaapstoornissen en ochtendstijfheid
- prikkelbare darmklachten
- angst en chronische stress
- gevoeligheid voor warmte- en temperatuurveranderingen.

Kenmerkend is bovendien dat er geen afwijkingen vast te stellen zijn bij röntgenonderzoeken en/of bloedonderzoek.

De pijn komt vooral voor in de pezen, peesaanhechtingen en spieren. Iedereen heeft hier wel eens last van, bijvoorbeeld door een verkeerde houding, overbelasting of een griepje, maar dan gaat het gewoon weer over. Bij mensen met fibromyalgie blijven deze klachten bestaan, zonder dat er een duidelijke oorzaak voor is te vinden.

Iedereen kan fibromyalgie krijgen. Het komt voor bij twee op de honderd volwassenen, vooral bij vrouwen. De aandoening openbaart zich meestal bij mensen tussen de 25 en 40 jaar.  

Hoe ontstaat fibromyalgie?

Er is veel onderzoek verricht naar de oorzaak van fibromyalgie. Omdat we echter steeds meer te weten zijn gekomen over deze ziekte, wordt deze ziekte tegenwoordig gezien als een vorm van disfunctioneren van neurotransmitters. Neurotransmitters zijn chemische stoffen die door de hersenen worden aangemaakt om het lichaam te "vertellen" wat het moet doen, de zgn. boodschapperstoffen.

Bij aan fibromyalgie lijdende personen, blijkt er een abnormale productie van neurotransmitters en andere chemische stoffen aanwezig te zijn die de manier waarop pijn wordt beheerst beïnvloeden. De fibromyalgie patiënt ervaart een domino effect waarin het ene symptoom en het ontstaan ervan, van invloed is op een ander symptoom, etc. Fibromyalgie patiënten ervaren bijvoorbeeld een afwijkend slaappatroon. Ze zijn niet in staat om in een diepe slaap stadium te komen, waarin het lichaam veel chemische stoffen voor de heropbouw aanmaakt waardoor weefsels worden hersteld en de groei van deze weefsels wordt bevorderd. Groeihormoon, een van de meest overvloedige chemische stoffen voor de heropbouw, komt tijdens de diepe slaap vrij en herstelt en bevordert de groeiweefsels. Omdat fibromyalgie patiënten de diepe slaap nooit ervaren, hebben zij een laag groeihormoon gehalte. Dit resulteert in een onvermogen van het lichaam om zichzelf te herstellen. Constante gespannenheid van de spieren in combinatie met het onvermogen om in de diepe herstellende slaap te geraken, zijn er de oorzaak van dat de fibromyalgie patiënt niet alleen hevige pijn ervaart op deze gevoelige plaatsen, maar ook complete uitputting.

  

Wat is er aan fibromyalgie te doen?

A. Leefregels.

Het leven is voor een fibromyalgie patiënt niet altijd even gemakkelijk. Maar u kunt er veel zelf aan doen om de klachten van uw ziekte te verminderen.

1. Begrijp het probleem.
Leer uw ziekte kennen. Zorg dat u weet wat de ziekte inhoudt en wat dat voor u, in uw situatie, betekent. Realiseert u zich dat men door onbegrip en onwetendheid vaak zegt dat de patiënt zich de pijn verbeeldt. Dit is niet waar, de pijn is echt!

2. Werk aan uw conditie.
De meeste fibromyalgie patiënten gebruiken hun spieren te weinig. Hierdoor verslechtert de conditie. Maar door voorzichtige oefeningen kunnen de ziekteverschijnselen juist verbeteren. Er bestaat echter wel een grens tussen de mate van oefenen die gunstig werkt en die waardoor de verschijnselen verergeren. Deze grens is per persoon verschillend en iedereen moet deze voor zichzelf ontdekken.

3. Hervat langzaam de vrijetijdsbezigheden. Teveel inspanning kan de ziekteverschijnselen misschien (tijdelijk) verergeren, maar het is niet schadelijk voor het lichaam. Wees dus niet bang om langzaam de vrijetijdsbesteding weer op te nemen. Het positieve psychologische effect weer wat actief te zijn geweest, is de extra pijn waarschijnlijk wel waard.

4. Gebruik warmte, massage, rekoefeningen. Warmte, massage en rekoefeningen kunnen een tijdelijke verbetering van de ziekteverschijnselen geven. Ze verlichten de pijn en stijfheid, waardoor u makkelijker door kunt gaan met uw normale activiteiten.

5. Zorg voor goede nachtrust.
Belangrijk is hoe diep u slaapt, niet hoelang. U kunt uw nachtrust verbeteren door op regelmatige tijden naar bed te gaan, in een goed geventileerde slaapkamer, niet te warme slaapkamer (±15C). Zorg er verder voor dat u geen last hebt van licht en geluid en drink de laatste uren voor het slapen geen koffie, thee, cola of alcohol. Mocht u ondanks 8 uur of meer slaap toch vermoeid en erg stijf wakker worden, ga dan eens met de arts praten. Misschien kunnen medicijnen dan een oplossing bieden.

6. Probeer stressfactoren te vermijden.
Het precieze verband tussen fibromyalgie en emotionele stress is (nog) niet bekend. Maar emoties en psychische problemen schijnen de klachten fibromyalgie te verergeren. Probeer ze daarom te vermijden.

7. Beperk het gebruik van pijnstillers.
Soms zijn medicijnen nodig om pijn te bestrijden. Maar medicijnen zijn over het algemeen niet zo belangrijk bij de behandeling van fibromyalgie. Gebruik ze daarom zeker niet regelmatig.

8. Ontwikkel een positieve houding tegenover de ziekte. Leer fibromyalgie te accepteren. Leer de grenzen van uw lichaam en uw mogelijkheden kennen en leer daarmee te leven.

B. Acupunctuur.

Uit kleinschalige onderzoek komt naar voren dat acupunctuur een duidelijke positieve waarde lijkt te hebben voor de fibromyalgie patiënt. Pijnklachten nemen af of duren minder lang, het slapen verbetert evenals de energietoestand; de meeste hoofdpijnklachten verdwijnen. De eerste verbeteringen treden meestal na tien behandelingen op. Globaal heeft ongeveer zestig procent van de patiënten er baat bij. Je moet uitgaan van ongeveer tien behandelingen met tussenpozen van twee weken. Elke verbetering is daarbij winst. Er zijn mensen die het heel goed doen, maar er zijn belangrijke individuele verschillen. Hoe dat komt is niet helemaal duidelijk. Acupunctuur kan fibromyalgie niet genezen, maar wel verlichten.

C. Orthomoleculaire geneeskunde.

Er zijn ook een aantal voedingssupplementen dat de klachten van fibromyalgie kunnen verlichten, zoals Fibrofit, MSN, e.d.

D. Homeopathie.

Naast het constitutiemiddel worden de homeopathische geneesmiddelen Rhumeel en Traumeel veelvuldig voorgeschreven bij fibromyalgie.